Nikotynizm


Nikotynizm to uzależnienie od nikotyny. Nikotynizm jest uzależnieniem fizycznym oraz psychicznym i jako taki został szczegółowo opisany w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD 10. Wyróżnia ona 6 kryteriów. Spełnianie zaledwie 3 z nich wystarczy, by móc orzec nikotynizm, czyli uzależnienie od nikotyny.
Objawy nikotyzmu
Głód nikotynowy – silna potrzeba zapalenia papierosa
Fizjologiczne objawy wchodzące w skład zespołu odstawienia nikotyny, takie jak drażliwość, agresja, lękliwość, problemy z koncentracją, osłabienie, senność itd., w sytuacji niemożności zapalenia papierosa
Potrzeba przyjmowania coraz większych dawek nikotyny, aby osiągnąć ten sam pułap satysfakcji z palenia papierosów
Utrata kontroli nad zachowaniami dotyczącymi palenia papierosów (na przykład niekontrolowane zwiększenie liczby wypalanych papierosów)
Zaniedbywanie innych aktywności z powodu palenia (na przykład rezygnacja z wysiłku fizycznego, osłabienie wyników w sporcie czy nauce itd. )
Palenie mimo świadomości negatywnych konsekwencji zdrowotnych i społecznych

Nikotyna jest środkiem psychoaktywnym, wpływającym na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Dostarczana do organizmu wraz z dymem papierosowym, łączy się z tak zwanymi receptorami nikotynowymi. Stymuluje wyrzut dopaminy do mózgu, przynosząc krótkotrwałe uczucie szczęścia. Nikotyna odpowiada też za wzrost poziomu adrenaliny, a także ciśnienia tętniczego. W miarę rozwoju uzależnienia od nikotyny, potrzebne są coraz większe jej dawki do osiągnięcia tego samego efektu. Uzależnienie od nikotyny przybiera nie tylko formę fizyczną, ale też psychiczną. Skutki nikotynizmu nie ograniczają się jedynie do zagrożeń typowo zdrowotnych dla osób palących i ich bliskich. W przypadku nikotynizmu mówimy też o poważnych konsekwencjach społecznych oraz finansowych. Uzależnienie od nikotyny jest jedną z najważniejszych przyczyn zachorowalności na nowotwory płuc oraz jamy ustnej, a także udarów mózgu, zawałów, nadciśnienia tętniczego. O ile sama nikotyna nie jest szczególnie szkodliwa (choć od kilkunastu lat trwają dociekania, czy nie jest aby rakotwórcza), o tyle uzależnienie od niej wymusza niejako konieczność wdychania 4 tysięcy innych substancji zawartych w papierosowym dymie, z których około 40 zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów.
Kwestionariusz CAGE
Odpowiedz sobie na poniższe pytania:
- Czy kiedykolwiek czuł(a) Pan/Pani potrzebę ograniczania lub kontrolowania swego palenia i miał(a) z tym trudności?
- Czy kiedykolwiek był(a) Pan/Pani zirytowany(a) wobec ludzi krytykujących Pana/Pani palenie lub namawiających Pana/Panią do rzucenia palenia?
- Czy kiedykolwiek czuł(a) się Pan/Pani winny z powodu swego palenia lub z powodu czegoś, co robił(a) Pan/Pani w czasie palenia?
- Czy kiedykolwiek zdarzyło się Panu/Pani zapalić w ciągu pierwszych 30 min po przebudzeniu?
Leczenie nikotymizmu
Wynik kwestionariusza CAGE dla palenia uznaje się za pozytywny, gdy dwie z czterech odpowiedzi na postawione pytania są twierdzące.
