Hazard
Hazard patologiczny jest zjawiskiem złożonym. Definiując hazard, zwraca się uwagę na skutki ekonomiczne i społeczne zjawiska oraz na jego charakterystyczne cechy, tj.: ciągłą lub okresową utratą kontroli nad zachowaniem hazardowym; progresją – w częstości zachowań hazardowych i zakładanych w grze stawkach pieniężnych, zaabsorbowaniu graniem, w pozyskiwanych kwotach z hazardu; kontynuowanie zachowań hazardowych pomimo niekorzystnych następstw (Clark i in., 2006).
Poziomy aktywności hazardowej
Hazard staje się coraz bardziej dostępną formą rozrywki. Przybiera różnorodne formy np.: gra w ruletkę, gry w karty i w kości, gry liczbowe, gra w bingo, zakłady na wyścigach konnych bądź z udziałem innych zwierząt, gry na automatach. Grami szczególnie kojarzonymi z hazardem są ruletka i poker. W ostatnim okresie obserwuje się bardzo szybki wzrost gry na automtach losowych, dotyczy to szczególnie młodzieży. Hazard to nie tylko forma rekreacji. Doświadczenie kliniczne i dane z badań wskazują, że rośnie liczba osób przekraczających akceptowalny poziom inwestowania w grę własnego czasu i posiadanych zasobów pieniężnych. Coraz więcej osób traci kontrolę nad tymi obszarami własnej aktywności i z czasem stają się one problemowe zarówno dla nich, jak i osób im bliskich. Uzależnienie od hazardu stało się poważnym problemem dla wielu współczesnych społeczeństw. Jest ono tym większe, że coraz częściej dotyczy ludzi młodych, a nawet dzieci. Poziom aktywności hazardowej wśród graczy jest zróżnicowany. Wykorzystuje się następujący czterostopniowy podział:
Poziom 0 – brak aktywności hazardowej;
Poziom 1 – społeczny i/lub rekreacyjny hazard bez widocznych szkodliwych następstw;
Poziom 2 – synonim hazardu problematycznego lub nadmiernego hazardu;
Poziom 3 – synonim hazardu patologicznego, gdzie spełnionych jest pięć z dziesięciu kryteriów podanych w DSM IV przy rozpoznaniu tego zaburzenia.
Aktywność hazardowa jest złożonym fenomenem społecznym, w którym możemy wydzielić trzy rodzaje. Pierwszy z nich to hazard rekreacyjny, w którym gracz nie doświadcza przykrych następstw swoich zachowań.
Drugi to hazard problematyczny, ryzykowny z potencjalnie patologicznymi wzorcami grania, w którym doświadczany jest subkliniczny poziom przykrych następstw i doznań.
Trzeci to hazard patologiczny, gdzie zachowanie osoby grającej jest klinicznie znaczące i spełnia kryteria diagnostyczne zaburzenia.
Ten ostatni rodzaj aktywności hazardowej, budzi coraz większe zainteresowanie specjalistów. Hazard patologiczny jest definiowany jako „nasilające się zaburzenie, które charakteryzuje się stałą lub czasową utratą kontroli nad uprawianiem gier hazardowych, zaabsorbowaniem nimi i pozyskiwaniem niezbędnych środków na ten cel, a także irracjonalnym zachowaniem oraz kontynuowaniem zachowań związanych z hazardem, pomimo negatywnych następstw” (Rosenthal, 1992).
Carson (Carson, Butcher, Mineka, 2003), preferuje raczej termin „hazard kompulsywny”, sugerując tym samym, że określenia „hazard patologiczny” i „hazard kompulsywny” są synonimiczne. Custer i Milt (1985). Traktują hazard kompulsywny jako zaburzenie o charakterze uzależnienia, w którym podmiot jest aktywizowany silnym, niekontrolowanym impulsem do grania. Impuls ten cechuje się uporczywością, sukcesywnym przybieraniem na sile i gwałtowności, co sprawia, że gracz traci coraz więcej czasu oraz własnych zasobów emocjonalnych i materialnych. W dłuższej perspektywie czasowej może prowadzić do zniszczenia wszystkiego, co jest ważne w jego życiu.
Test BBGS
Odpowiedz sobie na poniższe pytania:
Jedynym wyjściem z pułapki uzależnienia od hazardu jest podjęcie terapii.
Jeśli jeszcze wahasz się przed jej rozpoczęciem- odpowiedz na 3 pytania poniższego testu.
Brief Biosocial Gambling Screen (BBGS):
- Czy w ciągu ostatniego roku zdarzyło Ci się odczuwać bezradność, irytację lub lęk, gdy próbowałeś ograniczyć lub całkowicie przerwać granie?
- Czy w ciągu ostatniego roku starałeś się, aby Twoi bliscy- rodzina, przyjaciele nie dowiedzieli się o tym jak dużo grasz?
- Czy w ciągu ostatniego roku z powodu wydatków na granie musiałeś pożyczać pieniądze na codzienne potrzeby od rodziny, znajomych lub banku?
Leczenie uzależnienia od hazardu
Udzielenie dwóch odpowiedzi „TAK” na powyższe pytania świadczy o hazardzie patologicznym.
